Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken van artrose:

• Primaire artrose: de kraakbeenlaag van het gewricht slijt door onbekende oorzaak. Soms komt het in de familie voor. Het kan ook komen door te zware belasting van het gewricht. Hierdoor wordt de laag kraakbeen op het botuiteinde dunner. Uiteindelijk komt het bot (gedeeltelijk) bloot te liggen. Dit type artrose komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd of ouder.
• Secundaire artrose: het kraakbeen wordt aangetast als gevolg van een ontstekingsreactie van het gewricht (reumatoïde artritis of gewrichtsreuma), een bacteriële infectie of een botbreuk in het gewricht (posttraumatische artrose). Ook hier zal de laag kraakbeen dunner worden en komt het onderliggend bot (gedeeltelijk) bloot te liggen.

Diagnose
De orthopeed luistert naar uw verhaal en onderzoekt uw handen. Aanvullend zal er een röntgenfoto gemaakt worden, hiermee kan de diagnose en de ernst van de artrose gesteld worden.

Behandelingen zonder operatie

Figuur 2 Rhizolock brace voor de duim

Figuur 3 Silversplint voor de duim

• Handfysiotherapie
• Pijnstillers
• Injectie met corticosteroïd in het gewricht

Behandelingen operatief

Duimbasis resectie
Als de slijtage beperkt is tot alleen het CMC I gewricht kan er voor gekozen worden alleen ruimte te maken in het duimbasisgewricht. (zie Figuur 3 – Figuur 5)

Nabehandeling

• 2 weken gips duimpje. Daarna start handfysiotherapie.
• Het duurt in de regel 3 maanden voordat de patiënten blij zijn met de operatie.

Figuur 4 Duimfoto: arthrose CMC I

Figuur 5 Duimfoto: arthrose CMC I

Figuur 6 Duimfoto: na Duimbasisresectie in gips

Trapezectomie
Als er zowel slijtage is in CMC I als in STT gewricht dan wordt er gekozen voor het verwijderen van het Trapezium botje. (Figuur 6 – Figuur 8)

Nabehandeling

• 2 weken gips duimpje. Daarna start handfysiotherapie.
• Het duurt in de regel 3 maanden voordat de patiënten blij zijn met de operatie.

Figuur 7 Handfoto: Arthrose duim: CMC I en STT

Figuur 8 Duimfoto: Arthrose CMCI en STT

Figuur 9 Handfoto na verwijderen Trapezium

Trapezectomie met CMC thigthrope
Als er zowel slijtage is in CMC I als in STT gewricht dan wordt er gekozen voor het verwijderen van het Trapezium botje. Als er ook instabiliteit is dan wordt tijdens de ingreep ook een thightrope geplaatst (zie Figuur 9 – Figuur 10)

Nabehandeling

• 2 weken gips duimpje. Daarna start handfysiotherapie.
• Het duurt in de regel 3 maanden voordat de patiënten blij zijn met de operatie.

Figuur 10 Handfoto: slijtage CMC I en STT, verder ook subluxatie in CMC I

Figuur 11 Handfoto: Na verwijderen Trapezium en stabilisatie met thightrope

Trapezectomie met MCP I artrodese
Als er zowel slijtage is in CMC I als in STT gewricht dan wordt er gekozen voor het verwijderen van het Trapezium botje. Als er ook ernstige instabiliteit en arthrose van het MCP I gewricht is dan wordt tijdens de ingreep soms het MCP I gewricht vastgezet (Zie Figuur 11 – Figuur 13)

Nabehandeling

• 6 weken gips duimpje. Daarna start handfysiotherapie.
• Het duurt in de regel 3 maanden voordat de patiënten blij zijn met de operatie.

Figuur 12 Duimfoto: Arthrose CMCI, STT en MCP I, tevens instabiliteit MCP I

Figuur 13 Duimfoto: na verwijderen Trapezium en vastzetten MCP I

Figuur 14 Duimfoto: na verwijderen Trapezium en vastzetten MCP I

Protheses voor de duim
Protheses voor de slijtage in het CMC I gewricht worden niet veel meer gedaan, omdat de resultaten onvoorspelbaarder zijn.

Complicaties
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen kunnen er toch problemen (complicaties) zijn:

• Een infectie van de wond. Afhankelijk van de ernst krijgt u dan antibiotica. In sommige gevallen is het nodig de wond te spoelen.
• Schade door de operatie aan pezen of zenuwen. Dit gebeurt gelukkig heel zelden.
• De arthrodese kan niet vastgroeien. Dit noemen we een non-union. Bij sommige patiënten duurt het wel 6 maanden voordat de botdelen zijn vastgegroeid. Bij rokers zien we dit vaker. Het advies is dan ook om – in elk geval tijdelijk – te stoppen met roken bij een artrodese.
• Er is een kleine kans op het ontwikkelen van dystrofie (CRPS).
• Op langere termijn moet u er rekening mee houden dat de prothese kan loslaten of slijten. Dan moet deze vervangen worden.

Een ganglion is een bobbeltje aan uw pols, vinger of voet.  Het bobbeltje wordt veroorzaakt door een uitstulping van de peesschede of van het kapsel dat om een gewricht zit. Een peesschede is een kokertje gevuld met een glijmiddel. Hierdoor kunnen de pezen makkelijk door de peesschede glijden, steeds als u uw spieren aanspant of ontspant. Er kan meer vocht in het ganglion komen, waardoor het bobbeltje groter wordt.